Ngũ Hổ Độn

Tìm ra thiên can của tháng giêng hàng năm, dùng "Dần thủ", nghĩa là tháng Giêng là tháng Dần

Khấu quyết Ngũ hổ độn:

Giáp Kỉ chi niên Bính độn Dần,
Ất Canh chi tuế Mậu tiên hành,
Bính Tân tuân tòng Canh thượng độn,
Đinh Nhâm nguyên tự khởi ư Nhâm;
Mậu Quý chỉ niên Dần bách Giáp,
Độn can hóa khí tất phùng sinh.

Dịch nghĩa:

Năm Giáp Kỉ Bính độn Dần,
Năm Ất Canh Mậu đi trước;
Bính Tân vòng theo Canh mà độn,
Đinh Nhâm vốn tự khởi ở Nhâm;
Năm Mậu Quý Dần độn Giáp,
Độn can hóa khí ắt gặp sinh.

Áp dụng:
-Năm Giáp hay năm Kỉ, tháng giêng là Bính Dần;
-Năm Ất hay năm Canh, tháng giêng là Mậu Dần;
-Năm Bính hay năm Tân, tháng giêng là Canh Dần;
-Năm Đinh hay năm Nhâm, tháng giêng là Nhâm Dần;
-Năm Mậu hay năm Quý, tháng giêng là Giáp Dần.

*** Năm Giáp hay năm Kỉ, tháng giêng là Bính Dần, sau đó bài bố thuận tiếp theo là Đinh Mão (tháng 2), Mậu Thìn (tháng 3), Kỉ Tị (Tháng 4), Canh Ngọ (Tháng 5), Tân Mùi (Tháng 6), Nhâm Thân (Tháng 7), Quý Dậu (Tháng 8 ), Giáp Tuất (Tháng 9), Ất Hợi (Tháng 10), Bính Tí (Tháng 11), Đinh Sửu (Tháng 12).

Từ khẩu quyết và bảng khởi tháng theo Thiên Can của năm, có thể thấy rằng:
Khi gặp năm Giáp hoặc năm Kỷ, hoặc năm Ất và năm Canh,... thì Thiên Can khởi tháng giống nhau là dựa trên quy luật lục hợp của Thiên Can.

Thiên Can lục hợp là mối quan hệ hợp hóa giữa các Can, được sử dụng để xác định quy luật liên kết:
o Giáp hợp Kỷ
o Ất hợp Canh
o Bính hợp Tân
o Đinh hợp Nhâm
o Mậu hợp Quý

Vì vậy, các năm có Thiên Can lục hợp sẽ có chung một quy luật khởi tháng. Ví dụ:
• Năm Giáp và năm Kỷ khởi tháng giống nhau (bắt đầu từ Bính Dần).
• Năm Ất và năm Canh khởi tháng giống nhau (bắt đầu từ Mậu Dần).

Đây là ứng dụng của quy luật lục hợp trong hệ thống tính tháng theo Ngũ Hổ Độn.

Từ việc sử dụng bàn tay để tính Thiên Can và Địa Chi của một năm, một tháng cụ thể, sau khi quen thuộc với khẩu quyết, quá trình này trở nên rất dễ dàng và chính xác.

Ví dụ, muốn biết tháng 3 âm lịch của năm Tân Mùi 1991 có Thiên Can và Địa Chi là gì:

Vì 12 Địa Chi đã được cố định trên bàn tay, chỉ cần tính được Thiên Can của tháng, sau đó ghép với Địa Chi để xác định.

Quy trình thực hiện:

Áp dụng khẩu quyết:
Theo khẩu quyết "Bính Tân vòng theo Canh mà độn":
Năm Tân có tháng Giêng bắt đầu từ Canh Dần.

Xác định tháng Giêng:
Trên bàn tay, Địa Chi Dần được đặt ở đốt đầu tiên của ngón trỏ.
Dùng ngón cái chạm vào vị trí Dần và đọc là "Canh" → tháng Giêng là Canh Dần.

Tính các tháng tiếp theo:
Di chuyển ngón cái theo chiều thuận từ Dần đến Mão, rồi đến Thìn, đọc Can tương ứng:
Tại Mão (tháng 2): đọc "Tân" → tháng 2 là Tân Mão.
Tại Thìn (tháng 3): đọc "Nhâm" → tháng 3 là Nhâm Thìn.

Kết luận:
Tháng 3 âm lịch năm Tân Mùi 1991 có Thiên Can Địa Chi là Nhâm Thìn.